Z górki na pazurki. Jak zjeżdżać na sankach, by było i fajnie, i bezpiecznie?

Czy Twoje dziecko także lubi pojeździć na sankach? Na pewno! To białe szaleństwo jest bardzo przyjemne, ale również… obarczone sporym ryzykiem. Austriaccy naukowcy przeprowadzili badania i wskazali, co pozwala zmniejszyć zagrożenie urazami na stoku. Czego się dowiedzieli?

Saneczkarstwo to bardzo popularny w Austrii sport zimowy. Co roku dochodzi tam na ośnieżonych stokach do licznych wypadków z udziałem dzieci. Aż 61 proc. urazów to złamania kości, 20 proc. stanowią uszkodzenia mięśni i ścięgien, a 12 proc. to siniaki. Najczęstszą przyczyną najpoważniejszych wypadków jest zderzenie z drzewem.

W poszukiwaniu sposobów zwiększenia bezpieczeństwa podczas uprawiania saneczkarstwa przeprowadzono na austriackim Uniwersytecie Technicznym TU w Grazu we współpracy z KFV (Kuratorium dla Bezpieczeństwa) ciekawe badania z symulacjami komputerowymi. Ich wyniki przedstawiamy w tym artykule, ponieważ płynące z nich wnioski są ważne dla każdego, komu zdarza się zjeżdżać na sankach, a zwłaszcza dla szalejących na stoku dzieci i ich rodziców.

Co i jak przebadano podczas symulacji

W celach badawczych przeprowadzono symulacje MES (metoda elementów skończonych). Skorzystano z gotowych modeli wykorzystywanych do tego typu symulacjach. Następnie modele umieszczono na sankach. W symulacjach rozpatrywano przypadek zderzenia z drzewem. Analizowano różne prędkości oraz różne kąty natarcia. Przebadano, jaki wpływ w tego typu sytuacjach ma kask ochronny oraz jego brak. Wzięto też pod lupę sytuację, kiedy dziecko zjeżdża na sankach razem z osobą dorosłą: sprawdzono zachowania biomechaniczne organizmu dziecka siedzącego na pozycji z przodu, przed dorosłym, oraz z tyłu, za nim. Oceniano ryzyko obrażeń na podstawie kryteriów obrażeń.

Tu zobaczysz film przedstawiający badanie: KLIK

Kask na sankach ma znaczenie!

Podczas jazdy na sankach nie zapominaj o kasku!

Z badań wynika, że dzieci, które zjeżdżają na sankach bez kasku, są narażone na poważne obrażenia głowy przy prędkości już około 10 km/h (jest to prędkość mniejsza niż zwykle rozwijamy na rowerze). Przy prędkości 20 km/h, kiedy dochodzi do urazu głowy, wzrasta też ryzyko złamania żeber i kości udowych.

Niezależnie od tego, czy uderzenie w przeszkodę (drzewo) nastąpi frontem, czy bokiem, kask zmniejsza ryzyko urazów. Użycie kasku przy prędkości około 20 km/h zmniejsza ryzyko urazu do 89 proc. Natomiast przy prędkości 10 km/h ryzyko urazu przy użyciu kasku maleje do 78 proc.

Dzieci zjeżdżające na sankach bez kasku są narażone na poważne urazy głowy już przy prędkości 10 km/h
Źródło: https://www.youtube.com/watch?v=I9g5fym5ysA

Z przodu czy z tyłu?

Nie wiemy, jak Wy, ale my pamiętamy ze swojego dzieciństwa, że młodsze dziecko (lub w ogóle dziecko, gdy drugą osobą był dorosły) miało siadać z przodu sanek. Dorośli zwykli to argumentować w ten sposób, że dzięki temu mniejszy uczestnik zabawy będzie więcej widział, bo większy nie będzie mu zasłaniał. Drugi argument dotyczył bezpieczeństwa: w razie zagrożenia większy i silniejszy miałby przytrzymać młodszego, aby ten nie spadł z sanek, lub jeśli sanki się przewrócą, ochronić malucha. Cóż… Nic bardziej mylnego!

Badania naukowe wskazują: nie siadaj na sankach za dzieckiem, to zwiększa ryzyko urazów!
Źródło: https://www.tugraz.at/tu-graz/services/news-stories/medienservice/einzelansicht/article/rodelunfaelle-ohne-helm-schon-bei-geringen-geschwindigkeiten-schwerste-verletzungen/

Z badań na uniwersytecie w Grazu wynika, że miejsce zajmowane na sankach ma duże znaczenie – ale inne, niż kiedyś nam mówiono. Okazuje się, że jeśli dziecko siedzi z przodu, to w razie wypadku jest dociskane przez osobę siedzącą za nim. Może to spowodować obrażenia klatki piersiowej lub ud dziecka. Zagrożeniem jest zwłaszcza siedzący za dzieckiem dorosły, ponieważ im cięższa jest osoba z tyłu i im większa prędkość, tym poważniejsze mogą być obrażenia. Dzieje się tak dlatego, że z jednej strony mamy do czynienia z przeszkodą (drzewem), a z drugiej działa masa dorosłego. Przy prędkości ok. 20 km/h, jeśli dziecko jest w kasku i siedzi z tyłu, ryzyko obrażeń jest 5 razy niższe! Plecy dorosłego siedzącego z przodu pełnią dodatkową rolę ochrony przed zderzeniem (trochę na zasadzie poduszki powietrznej). Wynika to z faktu, że plecy są bardziej miękkie niż drzewo.

Wnioski ekspertów: jak zmniejszyć ryzyko urazów na sankach?

⚫Dużo bezpieczniej jest w kasku.
⚫Dziecko powinno siedzieć z tyłu, za osobą dorosłą.

Źródła:

https://www.tugraz.at/fileadmin/user_upload/tugrazInternal/News_Stories/Medienservice/2020/Rodel-Crashsimulationen/KFV-VSI-Infoblatt-Rodeln.pdf

https://www.tugraz.at/tu-graz/services/news-stories/medienservice/einzelansicht/article/rodelunfaelle-ohne-helm-schon-bei-geringen-geschwindigkeiten-schwerste-verletzungen/