Na pierwszy rzut oka mogą wydawać się jedynie niewielkimi wypukłościami na kościach miednicy. Kolce biodrowe przednie górne (ASIS – łac. anterior superior iliac spine) to jednak struktury o ogromnym znaczeniu, zarówno w medycynie, sporcie, jak i codziennym bezpieczeństwie. Co o nich wiemy?
Czym są kolce biodrowe?
Kolce biodrowe przednie górne (ASIS) to wyraźne, łatwo wyczuwalne wybrzuszenia kostne tworzące przednią część grzebienia biodrowego. Są miejscem przyczepu kilku ważnych struktur mięśniowo-powięziowych oraz ważnym punktem orientacyjnym w badaniu klinicznym (np. lokalizacja łuku biodrowego, czy szacowaniu długości kończyn). Możesz zobaczyć je na poniższej grafice:
Fizjologia wzrostu i różnice wiekowe
U osób dorosłych, ASIS (kolce biodrowe przednie górne) jest integralną częścią kości biodrowej. U dzieci i młodzieży pojawiają się i łączą z kością macierzystą dopiero w okresie dojrzewania. W praktyce oznacza to “proces kostnienia zwykle w okresie dojrzewania, około 13–15 lat” (Apophyseal Avulsion Injury of the Pelvis, 2008).
Dzieci w samochodzie – pas ma znaczenie!
Kolce biodrowe przednie górne są punktem, pod którym powinien „zahaczać” się pas bezpieczeństwa. Pas biodrowy ma chronić nasze narządy wewnętrzne, poprzez przeniesienie siły uderzenia na mocne struktury kostne miednicy. Jeśli znajdzie się zbyt wysoko – czyli na brzuchu, ponad kolcami – może prowadzić do powstania poważnych urazów jamy brzusznej i kręgosłupa. Jako, że u dzieci kolce biodrowe przednie górne nie występują i zaczynają się rozwijać dopiero w wieku około 13 lat, szczególnie ważne jest prawidłowe przeprowadzenie pasa biodrowego w foteliku, czyli – płasko po udach z uwzględnieniem prowadnicy.
Co to jest „submarining” i dlaczego kolce biodrowe są tak ważne?
Submarining, inaczej “zjawisko nurkowania” to zjawisko, przy którym podczas zderzenia pas biodrowy „wsuwa się” się ponad kości biodrowe i zaczyna obciążać brzuch, zamiast miednicy. W efekcie, siła uderzenia przenoszona jest na narządy wewnętrzne (jelita, wątroba), co zwiększa ryzyko ciężkich obrażeń wewnętrznych i charakterystycznego tzw. seat-belt syndrome.
Badania biomechaniczne i analizy wypadków pokazują, że kluczowe dla wystąpienia submariningu są dwa parametry: ilość zachodzenia pasa nad kolce biodrowe (lap belt-ASIS overlap) oraz kąt między pasem, a miednicą (belt-pelvis angle), im mniej pas „zahacza” o kolce, czyli wsuwa nam się na brzuch tym większe jest ryzyko nurkowania ciała pod pas podczas zderzenia (Mizuno i in. 2019).
Dorośli — otyłość, nieprawidłowa pozycja siedząca i ryzyko przesunięcia pasa
U dorosłych ryzyko „zbyt wysokiego” ułożenia pasa (czyli ponad kolcami, a nie pod nimi) wzrasta wraz z otyłością i większym obwodem talii. Analizy kliniczne i obrazowe pokazują, że osoby z wyższym BMI częściej mają pas ułożony powyżej linii kolców biodrowych, co zwiększa narażenie narządów wewnętrznych w razie zderzenia. Dlatego osoby z wyższym BMI powinny zwrócić szczególną uwagę na ustawienie pasa. Pas biodrowy powinien przebiegać jak najniżej, pod kolcami, a nie po brzuchu. Warto sprawdzać to za każdym razem, przed podróżą.
Co ważne, również postawa siedząca ma znaczenie: siedzenie mocno odchylone do tyłu zmienia geometrię pasa względem miednicy i może zwiększać ryzyko submariningu (Pelvis Kinematics and Injuries of Reclined Occupants in Frontal Impacts, IRCOBI conference 2020). Musimy pamiętać, że odpowiednia regulacja siedziska, dopasowanie wysokości fotela oraz unikanie nadmiernego odchylenia oparcia zmniejszają ryzyko niekorzystnego rozkładu sił.
Warto również zauważyć, że bardzo często, poprzez “niechlujne” zapinanie pasów i zbyt “położoną” pozycję w fotelu, pasy nie przechodzą poprawnie. Według kontroli, które technicy fotelik.info.pl przeprowadzają od ponad dekady wynika, że brak staranności w poprawnym zapięciu pasów bezpieczeństwa jest jednym z głównych powodów, przez które pas biodrowy wchodzi na brzuch. Dlatego przypominamy…
Jak prawidłowo zapiąć pasy bezpieczeństwa u osoby dorosłej?
⚫Przeprowadź dolną część pasa bezpieczeństwa, zwaną pasem biodrowym, poniżej kolców biodrowych górnych przednich (możesz je łatwo wyczuć po obu stronach swojej miednicy). Kolce te w razie zderzenia przytrzymają pas biodrowy tak, by nie zsunął się na brzuch. Pozwoli to ochronić przed uszkodzeniem ważne narządy wewnętrzne, takie jak wątroba i śledziona.
⚫Zapnij klamrę.
⚫Złap ręką za górną część pasa (barkową) i ściągnij mocno pas tak, by część biodrowa, wciąż pozostając poniżej kolców biodrowych przednich górnych w sposób odczuwalny opinała podbrzusze (ucisk ten niczym nie grozi, nawet kobiecie w ciąży. Więcej o zapinaniu pasów przez kobiety w ciąży możesz dowiedzieć się na stronie Ciąża i Pasy
⚫Za pomocą regulatora na słupku przy drzwiach ustaw odpowiednią dla ciebie wysokość pasa – tak, by część barkowa pasa przebiegała przez środek ramienia i środek mostka (nie po żebrach ani po piersiach; zapobiegnie to groźnym obrażeniom klatki piersiowej, a u kobiet – samych piersi). Przebieg pasa barkowego można sprawdzić lusterku znajdującym się na osłonie przeciwsłonecznej w samochodzie.
Pamiętaj, że przyjeżdżając na dobór fotelika samochodowego dla dziecka do wybranego oddziału fotelik.info.pl w Polsce, możesz poprosić technika, aby sprawdził, czy prawidłowo zapinasz i regulujesz pasy bezpieczeństwa. Ta wiedza realnie ratuje zdrowie i życie.
Chcesz nas odwiedzić? Zapraszamy do Centrów Bezpieczeństwa fotelik.info w poniższych miastach:
⚫ WARSZAWA
ul. Ryżowa 29
⚫ CHORZÓW
ul. Racławicka 30
⚫ KRAKÓW
ul. Stawowa 26
⚫ SKARŻYSKO-KAMIENNA
ul. Konarskiego 39
⚫ WROCŁAW RADWANICE
ul. Wrocławska 9a
Nr telefonu w celu umówienia wizyty: 123 767 123
