Nakładka XP-PAD, inaczej X-PAD lub poduszka Pad Plus, to element wyposażenia niektórych fotelików samochodowych dla starszaków. W razie wypadku XP-PAD rozprowadza energię zderzenia, zmniejsza nacisk pasa bezpieczeństwa na ciało dziecka oraz pomaga zapobiegać urazom kręgów szyjnych.
Pierwsza wersja nakładki (ówczesna nazwa: X-PAD) została opracowana i zastosowana przez Britax Romer w celu zwiększenia bezpieczeństwa dzieci w fotelikach 15-36 kg, a więc zapinanych w samochodowe pasy bezpieczeństwa. Pierwszym fotelikiem samochodowym, w którym ją zastosowano, był Romer Kidfix XP SICT. Od początku nakładka na pas stanowiła system zabezpieczeń o budowie warstwowej.
Nakładka na pas bezpieczeństwa działa następująco:
- rozkłada na większą powierzchnię energię pochodzącą od siły zderzenia,
- zmniejsza obciążenia klatki piersiowej przenoszone przez pas bezpieczeństwa,
- pomaga w ochronie kręgów szyjnych.
Fazy wypadku samochodowego
Wypadek samochodowy ma trzy fazy:
- pojazd uderza w drugi pojazd lub inną przeszkodę (drzewo, słup…);
- pasażerowie zaczynają się przemieszczać we wnętrzu pojazdu: w przód, w tył, w bok, w górę i w dół (pod wpływem działających sił, zależnie od kierunku uderzenia);
- dochodzi do zderzeń wewnątrz ciał pasażerów: organy wewnętrzne (które mają różną twardość i elastyczność) uderzają o siebie.
Podczas każdej fazy wypadku może dojść do obrażeń. Fotelik samochodowy ma minimalizować skutki każdej z tych faz i w ten sposób chronić dziecko. Nakładka XP-PAD stanowi element systemu zabezpieczeń w niektórych fotelikach 15-36 kg. Podczas zderzenia czołowego każda z warstw nakładki XP-PAD działa niezależnie, w inny sposób.
Grafika pochodzi od pierwszego producenta nakładki, Britax Romer. Obrazuje działanie nakładki
podczas zderzenia czołowego w poszczególnych fazach wypadku. Ponieważ tłumaczenie jest mało precyzyjne, poniżej znajdziesz dokładniejszą charakterystykę działania nakładki
Sposób działania poszczególnych warstw nakładki XP-PAD
W fazie pierwszej gwałtownie zwiększa się nacisk pasa bezpieczeństwa na klatkę piersiową dziecka. Wówczas spodnia część nakładki XP-PAD jest ściskana, przez co zwiększa się ochrona klatki piersiowej w miejscu usytuowania nakładki. Poduszki i elementy kompresyjne nakładki XP-PAD pochłaniają część obciążenia. Grubość wszystkich warstw oraz rodzaj zastosowanych materiałów sprawiają, że broda, przy odpowiednim ułożeniu nakładki, zatrzymuje się na niej znacznie wcześniej, niż gdyby dochodziła aż do samej klatki piersiowej. Dzięki temu zmniejszają się obciążenia działające na głowę i te przenoszone przez szyję – nawet o 30 proc.
W fazie drugiej ciało dziecka pod wpływem siły bezwładności jest wyrzucane do przodu z siłą proporcjonalną do jego wagi i prędkości samochodu w momencie uderzenia. Następnie głowa gwałtownie pochyla się do przodu i dochodzi do silnego zgięcia kręgosłupa szyjnego. Przy cięższych zderzeniach podbródek uderza w klatkę piersiową. Zjawisko to w biomechanice zderzeń i medycynie określa się jako hyperflexion (hiperzgięcie, nadmierne zgięcie). Jego wynikiem może być zwichnięcie lub złamanie kompresyjne kręgów szyjnych C3, C4 i C5.
Nadmierne zgięcie (hiperflexion): przy zderzeniu czołowym w wyniku działających na głowę sił dochodzi do urazu kręgów szyjnych wskutek gwałtownego pochylenia głowy i zgięcia szyi. Grafika pokazuje osobę dorosłą, ale mechanizm powstawania tego typu urazu jest identyczny u dziecka
W tej fazie XP-PAD zmniejsza skutki nadmiernego zgięcia. Dzieje się tak, ponieważ kiedy podbródek uderza w nakładkę, w jej warstwie zewnętrznej dochodzi do kontrolowanego ściskania amortyzującego uderzenie.
Podsumowując:
- warstwa wewnętrzna XP-PAD odkształca się i pochłania siły przenoszone przez pas na klatkę piersiową dziecka przenoszone przez pas na klatkę piersiową dziecka;
- warstwa zewnętrzna XP-PAD ściska się i amortyzuje ucisk podbródka, zmniejszając skutki nadmiernego zgięcia dla kręgów szyjnych.
Gdzie powinna być umieszczona nakładka XP-PAD?
Według zaleceń producenta, nakładka XP-PAD powinna być umieszczona pośrodku klatki piersiowej dziecka. Mocuje się ją po wybranej stronie fotelika, w zależności od tego, w którą stronę przebiega samochodowy pas bezpieczeństwa. Specjalny pasek utrzymuje nakładkę przy foteliku i dzięki temu nie musimy się martwić, że element się zgubi.
Foteliki samochodowe 15-36 kg z nakładką XP-PAD
Obecnie XP-PAD stanowi standardowe wyposażenie fotelików 15-36 kg z kolekcji Britax Romer Kidfix: Britax Romer KIDFIX Pro, Britax Romer KIDFIX i-Size i Britax Romer KIDFIX IIIS.
